Τίτλος Έργου
Επιστημονικός Υπεύθυνος
Διάρκεια
Μέλη του εργαστηρίου αποτελούν μία από τις Ερευνητικές Ομάδες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που συμμετέχουν στο διεθνούς εμβέλειας ερευνητικό πρόγραμμα Horizon με τίτλο “Smooth Educational Spaces. Passing Through Enclosures And Reversing Inequalities Through Educational Commons” (SMOOTH, H2020-SC6-TRANSFORMATIONS-2020). Ο ρόλος της ερευνητικής ομάδας του Εργαστηρίου Μουσειακής ‘Ερευνας και Εκπαίδευσης σε αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει την επιστημονική εποπτεία τον σχεδιασμό 3 εκπαιδευτικών παρεμβάσεων στο MoMus, καθώς και τη συλλογή ερευνητικών δεδομένων που παράγονται από τις παρεμβάσεις αυτές.
Γιάννης Πεχτελίδης, Νίκη Νικονάνου, Παναγιώτης Κανελλόπουλος
2020-2022
Αντικείμενο του έργου αφορά στη μελέτη των εκπαιδευτικών σεναρίων που δημιουργήθηκαν από το Μουσείο Ακρόπολης στο πλαίσιο του έργου ” Ψηφιοποίηση Αρχαιολογικού υλικού, υλοποίηση ψηφιακών πολιτμεσικών εφαρμογών, δημιουργία νέου διαδικτυακού τόπου του Μουσείου Ακρόπολης” και την παροχή συμβουλευτικών παρατηρήσεων και διορθώσεων στα προτεινόμενα σενάρια για τις παρακάτω ψηφιακές εφαρμογές:
• Διαδραστικό χρονολόγιο της Ακρόπολης, Εφαρμογή με πολλές επιγραφές
• Χάρτης Διασποράς
• Επιγραφές Ερεχθείου
• Ιστορία του Ερεχθείου
• Ο Γάμος στην Αρχαία Αθήνα
• Η καθημερινή ζωή
• Γιγαντομαχία
• Ναός Αθηνάς Νίκης
• Ψηφιακή ξενάγηση (Τα Εκθέματα μιλούν)
Νίκη Νικονάνου
2018-2019
Η Περιφερειακή Δ/νση Εκπ/σης Στερεάς Ελλάδας στο πλαίσιο του προγράμματος ανέπτυξε ένα δίκτυο εκπαιδευτικών από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας οι οποίοι σχεδίασαν και υλοποίησαν εκπαιδευτικές δράσεις σε μουσεία, χώρους πολιτισμικής αναφοράς και γεωτόπους κατά το σχολικό έτος 2017-18. Το Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ανέλαβε τη συστηματική αξιολόγηση του προγράμματος. Στόχος της αξιολόγησης ήταν να καταγράφουν θεματικές προτιμήσεις και συνδέσεις με το αναλυτικό πρόγραμμα, εκπαιδευτικές πρακτικές σε σχέση με τις μορφές αξιοποίησης χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς και γεωπάρκων καθώς και τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί όταν αναλαμβάνουν παρόμοιες πρωτοβουλίες. Επίσης, καταγράφησαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών αυτών δράσεων και η εμπειρία των εκπαιδευτικών από το σχεδιασμό και την υλοποίησή τους. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος αξιολογήθηκαν οι εκπαιδευτικές δράσεις που υλοποίησαν οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στο πρόγραμμα (52 σχολικές μονάδες) με ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους έρευνας (ερωτηματολόγια, αποτιμήσεις της εμπειρίας των εκπαιδευτικών, ομάδες εστίασης για προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Απώτερος στόχος ήταν τα αποτελέσματα της αξιολόγησης να οδηγήσουν σε συγκεκριμένες προτάσεις και συμπεράσματα για Μουσεία και πολιτιστικούς φορείς, το ΥΠΠΕΘ και εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να αξιοποιήσουν εκπαιδευτικά το πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον, για την Περιφερειακή Δ/νση Εκπ/σης Στερεάς Ελλάδας, την Τοπική Αυτοδιοίκητη και άλλα θεσμικά όργανα που ενδιαφέρονται να ενδυναμώσουν εκπαιδευτικούς σε αυτήν την κατεύθυνση.
Δημοσιεύσεις
Νικονάνου Ν., Ρήνου, Μ., Θεοδοσίου, Σ., 2019. “Αξιοποίηση Εκπαιδευτικών Επισκέψεων σε Μουσεία, Τοπία μνήμης και Γεωτόπους: αποτελέσματα μίας έρευνας”, στα Πρακτικά του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας, περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης, Στερεάς Ελλάδας,
διαθέσιμο στο: https://sites.google.com/view/synedriolamia2019/πρακτικά-συνεδρίου
Νίκη Νικονάνου
2018
Το πρόγραμμα εστιάζει στη διερεύνηση της έννοιας της συμμετοχής και της συμπερίληψης ως βάση για τη σημερινή συζήτηση για την εκπλήρωση του κοινωνικού ρόλου του μουσείου, την ανατροπή των υφιστάμενων αυθεντιών και την αλλαγή σχέσης ανάμεσα στους φορείς πολιτισμού και το κοινό. Για τη διερεύνηση του παραπάνω αντικειμένου στην Ελληνική πραγματικότητα το Εργαστήριο συνεργάζεται με το MOMUS Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, συμβάλλοντας στο σχεδιασμό πειραματικών δράσεων και στη συστηματική αξιολόγησή τους.
Σε μια πρώτη φάση το έργο εστίασε στη θεματική «Πολιτιστικοί φορείς και προσφυγικό ζήτημα» καταγράφοντας και αξιολογώντας στις αντιδράσεις πολιτιστικών οργανισμών και ιδιαίτερα μουσείων στο προσφυγικό ζήτημα με εκθέσεις, προγράμματα ευαισθητοποίησης τοπικών κοινωνιών, εκπαιδευτικές δραστηριότητες και παρεμβάσεις. Στη δεύτερη φάση το έργο προσανατολίστηκε στην «συμμετοχική στροφή» στις τέχνες, την επιμέλεια και την εκπαίδευση. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκαν πειραματικές εκπαιδευτικές δράσεις στο πλαίσιο της Biennale Σύγχρονης Τέχνης, το 2017 στη Θεσσαλονίκη και ένα εγχείρημα εκθεσιακής συν-επιμέλειας Together We Curate: Ετοιμάζουμε μαζί την επόμενη έκθεση»στο Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (ΠΤΚ-Μomus) το 2020, το οποίο αξιολογήθηκε συστηματικά.
Δημοσιεύσεις
• Νικονάνου, Ν., Κοκορόσκου, Μ.,Παπαβέργου, Ε., Παρασκευά, Κ. 2018. «Ενυσχύοντας τον διαπολιτισμικό διάλογο: Παιχνίδια του κόσμου για όλο τον κόσμο Τετράδια Μουσειολογίας, 11, 38-42.
• Nikonanou, N., Papavergou, E. & Paraskeva, K. (2020). The contribution of participatory projects in promoting the inclusive museum. Are visitors’ artistic creations welcomed in an International Exhibition of Contemporary Art? International Journal of the Inclusive Museum, Vol13, Issue I,1-11.
• Ρήνου, Μ. & Νικονάνου, Ν. Δράσεις πληθοπορισμού/ crowdsourcing ως συμμετοχικό εργαλείο πολιτισμικής εμπειρίας για νέους: μια ματιά στη μουσειακή πράξη στα πρακτικά του Συνεδρίου Youth on the move: Social inclusion Through informal and non-formal learning, Βόλος (υπό έκδοση).
Παρουσιάσεις
• 11th International Conference on the Inclusive Museum: Inclusion as Shared Vision: Museums and Sharing Heritage, Are visitors’ artistic creations welcome in an international exhibition of contemporary art? The contribution of participatory projects in promoting the inclusive museum. 6–8 September 2018University of Granada in Granada, Spain.
• 10th International Conference on The Inclusive Museum, Special Focus: Diaspora, Integration and Museums Museums as forums of intercultural dialog: a case study from Greece 15-17 September 2017, University of Manchester, Manchester, UK (Videopresentation)
Νίκη Νικονάνου
2018 - σήμερα
Tο ερευνητικό έργο εστιάζει στην αξιοποίηση θεματικών που σχετίζονται με τα μουσεία με τον σχεδιασμό και υλοποίηση πειραματικών εφαρμογών πλαίσιο της πρακτικής άσκησης των φοιτητών/τριων του ΠΤΠΕ. Συγκεκριμένα η διερεύνηση αφορά α. την αξιοποίηση μουσειακών χώρων του Βόλου, β. τις παιδικές συλλογές και γ. την συμμετοχική ανάπτυξη εκθεσιακών δράσεων στα νηπιαγωγεία. Στόχος είναι να διερευνηθούν οι δυνατότητες που προσφέρονται μέσα από αυτές τις δράσεις για την ανάπτυξη μιας μουσειακής προπαιδείας και να δοκιμαστούν εργαλεία που μπορούν να ενδυναμώσουν τη συμμετοχή στο πολιτιστικό περιβάλλον.
Δημοσιεύσεις
• Ζαχαριάδου Α., Νικονάνου, Ν. & Χατζοπούλου, Κ. «Visible Thinking στην προσχολική εκπαίδευση», στα πρακτικά 12ου Συνεδρίου ΟΜΕΡ, Πάτρα, (υπό έκδοση).
• Νικονάνου, Ν. Χατζοπούλου, Κ., Θεοδοσίου, Σ., 2019. “Ενορχηστρώνοντας εκπαιδευτικά σενάρια για μουσειακούς χώρους: προκλήσεις και προοπτικές για νηπιαγωγούς» Στα Πρακτικά 11 Συνεδρίου ΟΜΕΡ, Αθήνα 277-278.
Νίκη Νικονάνου
2017 - σήμερα
Το Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης συνεργάστηκε με την εικαστικό και υπεύθυνη της εκπαιδευτικής πρωτοβουλίας AstronART Project, Φανή Μπουντούρογλου, για τη συστηματική της αξιολόγηση, καθώς μια σειρά στοιχείων συνέθεταν έναν πρωτότυπο και καινοτομικό χαρακτήρα της εφαρμογής. Συγκεκριμένα η εφαρμογή στόχευε στην ενίσχυση της δημιουργικότητας μέσα από διαφορετικές δραστηριότητες που συνέδεαν τη σκέψη, το συναίσθημα, την έκφραση νέων ιδεών και την ανάπτυξη διαδικασιών με αποτέλεσμα την δημιουργία πρωτότυπων αντικειμένων με αισθητική και τεχνολογική αξία. Υιοθέτησε εκπαιδευτικές μεθοδολογίες και εργαλεία με στόχο την προώθηση της δημιουργικότητας, την ανάπτυξη ικανοτήτων έρευνας και πειραματισμού, την ικανότητα λήψης αποφάσεων και την αντιμετώπιση προβλημάτων με ευαισθησία και μεθοδικότητα. Συνολικά η δημιουργικότητα αντιμετωπίστηκε όχι ως μια δραστηριότητα που συνδέεται μόνο με την καλλιτεχνική έκφραση αλλά ως ένας τρόπος να κατανοούμε τον κόσμο και να διαχειριζόμαστε την πραγματικότητα, ένα απαραίτητο εφόδιο για όλους και για διαφορετικές πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η έρευνα αξιολόγησης εστίασε:
Στην εμπειρία των μαθητών/τριών από τη συμμετοχή τους στη δράση και τις απόψεις τους για τη δημιουργικότητα.
Στην εμπειρία εκπαιδευτικών από την υλοποίηση της δράσης και τις δυνατότητες του μεταφερόμενου εκπαιδευτικού υλικού (toolkit).
Στις δυνατότητες του εκπαιδευτικού υλικού, συγκεκριμένων μεθοδολογιών (π.χ. Visible Thinking Routines) και δραστηριοτήτων στην προώθηση της δημιουργικότητας, διαθεματικών προσεγγίσεων και υποστήριξης της συνεργασίας σε ομάδες.
Για τη διερεύνηση των παραπάνω ερωτημάτων πραγματοποιήθηκε συστηματική παρατήρηση μιας εφαρμογής του προγράμματος, συνεντεύξεις με μαθητές και εκπαιδευτικούς, ερωτηματολόγια σε μεταπτυχιακούς φοιτητές που είχαν παρακολουθήσει σχετικό βιωματικό σεμινάριο και αξιοποίηση ενός εννοιολογικού χάρτη για τη δημιουργικότητα (Visible Thinking Routines) ως εργαλείο ελέγχου των απόψεων των μαθητών πριν και μετά τη συμμετοχή τους στη δράση
Δημοσιεύσεις
- Νικονάνου, Ν. 2017. ” AstronArt: η αξιολόγηση της εφαρμογής/ AstronArt: Evaluation of the program’s implementation”, στο Μπουντούρογλου Φ. & Χαλκιά Α., astronART, δημιούργησε τον κόσμο που θέλεις να ζεις/ astronART, create the world you want to live in, δίγλωσσος κατάλογος έκθεσης, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Νίκη Νικονάνου
2017-2018
Το έργο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής και στόχευε στην προώθηση της κριτικής εμπλοκής του κοινού. Το κοινό κάνει ένα ταξίδι στο 1884 για να επισκεφτεί την πρώτη έκθεση των κειμηλίων της επανάστασης. Εκεί συναντά μια γυναίκα επισκέπτρια η οποία συνομιλεί με το κοινό και μοιράζεται μαζί τους ιστορίες, σκέψεις και αναμνήσεις με αφορμή τα εκθέματα. Ακολούθησε η αξιολόγηση του προγράμματος που στόχευε στη διερεύνηση της εμπειρίας του κοινού.
Σύμβουλος Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού: Νίκη Νικονάνου
Σχετικές ανακοινώσεις σε συνέδρια:
Βενιέρη, Φ. 2016. Προσεγγίζοντας το κοινωνικό μέσα από το μουσειακό θέατρο: Η περίπτωση του προγράμματος «Μια επίσκεψη στην έκθεση των μνημείων του Ιερού Αγώνος, Απρίλιος 1884», Τι είναι το κοινωνικό στην κοινωνική ιστορία; Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας, Αθήνα.
Venieri, F. and Nikonanou, N. 2015, Staging the museum: Museum theatre as a means to critical engagement, Le musée par la scène. Le spectacle vivant au musée: pratiques, publics, médiation, Paris, France.
Σχετική δημοσίευση:
Venieri, F., Nikonanou, N. & Kotsira, P. 2018, “1884_Revolution_Revisited: The Exhibition of the monuments of the Holy Struggle”. Στο Chevalier, P., Mouton-Rezzouk & Urrutiaguer, D. (επιμ.), Le Musée par la scène, Montpellier: Deuxième Époque, 297-300.
Σύνδεσμος βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=g6oeCxpU0Pw&ab_channel=FoteiniVenieri
Φωτεινή Βενιέρη
2015
Το Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης συμμετέχει μετά από πρόσκληση στο ερευνητικό πρόγραμμα εθνικής εμβέλειας του Centre for Holocaust Education του Institute of Education του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Υπεύθυνη της έρευνας στην Ελλάδα είναι η Ειρήνη Νάκου και μέλη της ερευνητικής ομάδας είναι οι: Ιωάννα Γράψα, Γεωργία Κουσερή, Ειρήνη Ρεμπούτσικα, Νίκος Τραγάκης και Άννα Τρίγκατζη. Η έρευνα διεξάγεται σε πολλά σχολεία ανά την Ελλάδα με έγκριση του Υπουργείου Παιδείας μετά από θετική γνωμοδότηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πράξη 11/2013). Παράλληλα με την Ελλλάδα, στο ερευνητικό αυτό πρόγραμμα του Centre for Holocaust Education του Institute of Education του Πανεπιστημίου του Λονδίνου συμμετέχουν η Ισπανία και η Πορτογαλία. Τα συνολικά αποτελέσματα προβλέπεται να οδηγήσουν σε από κοινού ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις.
Ειρήνη Νάκου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Stuart Foster, Rosalyn Ashby, Adrian Burgess (University of London, Institute of Education)
2013-2015
Στο πλαίσιο των ερευνητικών δράσεων του Εργαστηρίου Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης η Ειρήνη Νάκου εκπονεί έρευνα με αντικείμενο την πρόσβαση ατόμων με προβλήματα όρασης σε μουσεία. Στην έρευνα συμμετέχουν μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί φοιτητές και φοιτήτριες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καθώς και στελέχη μουσείων με αντικείμενο την κοινωνική, πολιτιστική και εκπαιδευτική πολιτική των μουσείων.
Ειρήνη Νάκου
2012-2014
Μέλη του εργαστηρίου συνεργάστηκαν με το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Επικοινωνίας και Οπτικοακουστικής Τεκμηρίωσης (E.Π.Ε.Ο.Τ., Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ΠΘ) στο χρηματοδοτούμενο ερευνητικό πρόγραμμα «De.Mu.CiV., Σχεδιάζοντας το Μουσείο της Πόλης του Βόλου: ιστορική έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων διαδραστικών περιβαλλόντων για τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης» Designing the Museum of the City of Volos: Historical Research and Development of innovative interactive content for the dissemination of knowledge Πρόγραμμα «ΘΑΛΗΣ: Ενίσχυση της Διεπιστημονικής ή και Δι-ιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας αριστείας».
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
2012-2015
Ερευνητικό αντικείμενο του έργου αποτέλεσε η διερεύνηση μεθοδολογιών προσέγγισης και ερμηνείας μουσειακών αντικειμένων που εφαρμόζονται σε μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στην ποικιλία μεθοδολογικών επιλογών που εφαρμόζονται στη μουσειοπαιδαγωγική, η ερευνητική ομάδα επέλεξε να επικεντρωθεί σε αυτές που σχετίζονται με την εφαρμογή θεατρικών μεθόδων. Η εφαρμογή θεατρικών μεθόδων στην ερμηνεία της πολιτιστικής κληρονομιάς εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο του μουσειακού θεάτρου (museum theatre). Το πρόγραμμα αφορούσε στη συστηματική αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που έκαναν χρήση θεατρικών μεθόδων για την ερμηνεία μουσειακών αντικειμένων και μνημείων. Σε αυτό το πλαίσιο διερευνήθηκαν οι δυνατότητες του μουσειακού θεάτρου να προσφέρουν δυνατότητες παρουσίασης περισσότερων αφηγήσεων και συζήτησης της μουσειακής αυθεντίας καθώς και οι δυνατότητές του να υποστηρίζει τη λειτουργία του μουσείου ως χώρου εμπειρίας, μάθησης και ψυχαγωγίας.
Δημοσιεύσεις
• Nikonanou. N., Venieri. F. 2017. “Interpreting social issues: Museum theatre’s potential for critical engagement”, Museum and Society, 15(1),16-32
• Nikonanou, N. & Venieri, F. 2014 “Museum as Gameworlds: The use of Live Action Role Playing Games in Greek Museums”, The International Journal of the Inclusive Museum, Vo 6, Issue 3, 67-76 (http://ijz.cgpublisher.com/product/pub.177/prod.285).
• Venieri, F. & Nikonanou, N. 2015. “Museum Theatre in Greece: Perspectives in site interpretation”, EXARC, 2015/2, on-line: http://journal.exarc.net/issue-2015-2
Νίκη Νικονάνου
2012-2014
Περίληψη
Αντικείμενο του ερευνητικού αυτού έργου είναι η διερεύνηση των δυνατοτήτων εκπαιδευτικής αξιοποίησης του Λαογραφικού Κέντρου Κίτσου Μακρή στον Βόλο. Με βάση τις αρχές της σύγχρονης μουσειολογίας, της μουσειακής εκπαίδευσης και συναφών επιστημονικών τομέων, όπως η θεωρία του υλικού πολιτισμού και οι σύγχρονες απόψεις της ιστορικής εκπαίδευσης, διερευνούνται νέες μέθοδοι προσέγγισης, ερμηνείας και δημιουργικής αξιοποίησης του Κέντρου και των συλλογών του, με τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση αντίστοιχων πρότυπων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε διαφορετικές ηλικίες παιδιών. Το έργο αναμένεται να εμπλουτίσει και να ανανεώσει την εκπαιδευτική διάσταση του Κέντρου και να συμβάλει στην καλύτερη αξιοποίησή του, τόσο από φοιτήτριες και φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όσο και από σχολικές και οικογενειακές ομάδες.
Σχετικές δημοσιεύσεις
Νάκου, Ει. & Τάχα, Α. (2010). Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας από φοιτήτριες και φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Λαογραφικό Κέντρο του Κίτσου Μακρή στον Βόλο. Ηλεκτρονική δημοσίευση στο Γαβριλάκη, Ει. & Κατσαούνη, Φ. (Επιμ.) Αφιέρωμα: Εκπαιδευτικά προγράμματα και λαϊκός πολιτισμός. Αθήνα: Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής. http://www.potterymuseum.gr/pub/Category.asp?lang=gr&catid=62
Ειρήνη Νάκου
2010-2011
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα EuNaMus είχε ως στόχο να εξετάσει διαφορετικές πτυχές του φαινομένου των εθνικών μουσείων προκειμένου να διερευνηθούν ζητήματα μουσειακής πολιτικής και της εφαρμογής της, αλλά και να εντοπιστεί η έννοια του Ευρωπαίου πολίτη ως ενεργού συμμέτοχου στη δημιουργία τους. Τμήμα της έρευνας που αφορούσε στους πολίτες με τον τίτλο Museum Citizens πραγματοποιήθηκε σε εννέα χώρες της Ευρώπης με στόχο να διερευνηθεί, μέσω συγκριτικής ανάλυσης, το πώς αντιλαμβάνονται σήμερα τα εθνικά μουσεία οι επισκέπτες. Στην έρευνα συμμετείχαν 5.356 επισκέπτες από τα παρακάτω μουσεία Estonian National Museum, Tartu (Estonia), Latvian Open-Air Museum, near Riga (Latvia), German Historical Museum, Berlin (Germany), National Historical Museum of Athens (Greece), Nordiska museet, Stockholm (Sweden), National Museum of Ireland (Collins Barracks branch), Dublin (Ireland), National Museum of Scotland, Edinburgh, (UK), Rijksmuseum, Amsterdam (The Netherlands), Museum of the History of Catalonia, Barcelona (Spain).
Δημοσιεύσεις:
• Bounia, A., Nikiforidou, A., Nikonanou, N. & Matossian, A. D. (2012). Voices from the Museum: Survey Research in Europe’s National Museums, Linköping University Electronic Press, On line: http://liu.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2%3A563949&dswid=855…
• Μπούνια, Α., Νικονάνου, Ν.,Νικηφορίδου, Α., Πιτσιάβα, Ε., 2016. «Εθνικά Μουσεία: Αποψεις Επισκεπτών. Η πιλοτική Έρευνα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσεία», MuseumEdu, 3,171-186.
Παρουσιάσεις
• Research Seminar Museum Citizens: National Museums and the European Citizen στο πλαίσιο του Συνεδρίου “Material Identities. Representing our National and European Selves in National Museums and Beyond”, στο πλαίσιο του Π6 του Ευρωπαϊκού Προγράμματος EUNAMUS, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Ιστοσελίδα έργου: https://ep.liu.se/eunamus/
Νίκη Νικονάνου (Επιστημονική Συνεργάτης)
2010-2012
Περίληψη
Στόχος της έρευνας ήταν η καταγραφή των διαφορετικών απόψεων και αντιλήψεων για την ιστορική εκπαίδευση που κυριαρχούν σε διαφορετικές χώρες ανά τον κόσμο, όπως αυτές εκφράζονται στις αντίστοιχες δημόσιες διαμάχες. Συνολικά συγκεντρώθηκαν στοιχεία για 14 διαφορετικές περιοχές του κόσμου (για τη Βρετανία, την Πορτογαλία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, την Ισπανία, την Τουρκία, τη Β. Ιρλανδία, την Ελλάδα, το Ισραήλ, τον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Σιγκαπούρη). Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη συμβολή 21 διεθνώς αναγνωρισμένων επιστημόνων ανά τον κόσμο.
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Nakou, I., Barca, I. (Επιμ.). (2010). Contemporary Public Debates Over History Education. Τόμος της Διεθνούς Σειράς International Review of History Education. Charlotte, N.C.: Information Age Publishing.
Nakou, I., Apostolidou, E. (2010). Debates in Greece: Textbooks as the spinal cord of history education and the passionate maintenance of a traditional historical culture. Στο Nakou, I., Barca, I. (Επιμ.), Contemporary Public Debates Over History Education. Τόμος της Διεθνούς Σειράς International Review of History Education. Charlotte, N.C.: Information Age Publishing.
Ειρήνη Νάκου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και Isabel Barca (Πανεπιστήμιο του Minho, Πορτογαλία)
2007-2010
Περίληψη
Στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι η αξιολόγηση της Πανελλήνιας Εκστρατείας με τίτλο «Περιβάλλον και Πολιτισμός». Η Εκστρατεία αξιολογήθηκε συστηματικά και ολικά κατά τα έτη 2008, 2009 και 2010 με στόχο τη χαρτογράφηση του επικοινωνιακού δυναμικού των φορέων και τη συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τη μεγιστοποίηση της επανατροφοδοτικής λειτουργίας τους στην ανάπτυξη μελλοντικών στρατηγικών για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η έρευνα αξιολόγησης συνεχίζεται μέχρι και σήμερα σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Δημοσιεύσεις
Νικονάνου, Ν., Μπούνια, Α., Ανδριοπούλου, Δ. 2009. «Αξιολόγηση της Πανελλαδικής Εκστρατείας του ΥΠ.ΠΟ.Τ. “Περιβάλλον και Πολιτισμός – Το δένδρο της ζωής σε τέσσερις εποχές” 2008/9», Χρυσούλακη, Στ. (επιμ.) Το δένδρο της ζωής σε τέσσερις εποχές. Περιβάλλον και Πολιτισμός 2008/9, ΥΠ.ΠΟ.Τ., Αθήνα, 24-29.
Νικονάνου, Ν., Μπούνια, Α., Ανδριοπούλου, Δ., Χρυσούλακη, Στ., Κουτσουράκη, Τ., Σέλελη, Α. 2009. «Αξιολόγηση της Πανελλαδικής Εκστρατείας του ΥΠ.ΠΟ.Τ. “Περιβάλλον και Πολιτισμός 2008–Το δένδρο της ζωής σε τέσσερις εποχές”», Τετράδια Μουσειολογίας 6, 78-79.
Νίκη Νικονάνου
2008-2011
Περίληψη
Η έρευνα αποσκοπούσε στη διερεύνηση της μουσειακής εκπαίδευσης, όπως αυτή εκλαμβάνεται και πραγματοποιείται, τόσο ως ερευνητικό και διδακτικό αντικείμενο στα πανεπιστήμια, όσο και ως πρακτική εφαρμογή στα μουσεία της χώρας μας, στο πλαίσιο της ευρύτερης παιδευτικής και πολιτιστικής πολιτικής τους. Βασίσθηκε σε 2 τύπους ερωτηματολογίων που απευθύναμε α) στα μέλη του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού των ελληνικών πανεπιστημίων, με συναφές γνωστικό αντικείμενο, και β) στις διευθύνσεις των μουσείων της χώρας μας, αντίστοιχα. Με βάση τα ερευνητικά αποτελέσματα διαμορφώθηκαν βασικές παρατηρήσεις ως προς τα επιτεύγματα, τα προβλήματα αλλά και τον προβληματισμό που έχει αναπτυχθεί για τις προοπτικές της μουσειακής εκπαίδευσης.
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Νάκου Ει. (2010). Το μουσείο ως χώρος συνάντησης ποικίλων εκπαιδευτικών αντιλήψεων και πρακτικών: Γενικές παρατηρήσεις με βάση έρευνα σε πανεπιστήμια και μουσεία της χώρας μας. Στο Βέμη, Μπ. & Νάκου, Ει. (Επιμ.), Μουσεία και Εκπαίδευση. Αθήνα: Νήσος (σ. 319-333).
Ειρήνη Νάκου
2007-2010
Περίληψη
Η έρευνα βασίσθηκε σε εκτενές ερωτηματολόγιο και αποσκοπούσε στη διερεύνηση των αντιλήψεων και των πρακτικών που ακολουθούν διαφορετικά Μουσεία Πόλεων ανά τον κόσμο. Η ανάθεση της έρευνας έγινε από το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωση Βόλου, στο πλαίσιο του σχεδιασμού του Μουσείου της Πόλης του Βόλου και σε σχέση με την αντίστοιχη διεθνή επιστημονική συνάντηση που οργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε στον Βόλο τον Απρίλιο του 2005.
Σχετικές δημοσιεύσεις
Μούλιου, Μ., Νάκου, Ει. (2005). Αποτυπώνοντας απ(όψεις) για τα Μουσεία Πόλεων: Ενδείξεις και εκτιμήσεις. Στον τόμο των Περιλήψεων των εισηγήσεων της Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης Προσωπογραφίες Πόλεων στα Μουσεία Πόλεων – Αντιλήψεις και πρακτικές. Βόλος: Δημοτικό κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης.
Μάρλεν Μούλιου, Ειρήνη Νάκου
2005-2006
Περίληψη
Η έρευνα βασίσθηκε σε βιβλιογραφική επισκόπηση αλλά και επιτόπιες παρατηρήσεις σε ελληνικά και ευρωπαϊκά μουσεία. Αποσκοπούσε στη δόμηση ενός γενικού πλαισίου σύγχρονων αρχών για τη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής του Νέου Μουσείου της Πόλης του Βόλου, ως βασικής παραμέτρου για τον συνολικό σχεδιασμό του, σε σχέση με το προβλεπόμενο θεματικό περιεχόμενο του νέου μουσείου, την εκθεσιακή λογική και το αναμενόμενο κοινό του.
Σχετικές Δημοσιεύσεις
Νάκου, Ει. (2006). Προκλήσεις ενός σύγχρονου πολιτιστικού εκπαιδευτικού ρόλου – Το Μουσείο της Πόλης του Βόλου, Εν Βόλω, Περιοδική έκδοση του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου, 22, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2006, (104-109).
Ειρήνη Νάκου
2005-2006
Στόχος του προγράμματος είναι η αξιολόγηση της χρήσης και ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών που έχουν εφαρμογές νέων μέσων σε μουσεία με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την κατάσταση σήμερα και τη διατύπωση προτάσεων για το μέλλον. Στο πλαίσιο του προγράμματος έχει πραγματοποιηθεί μεγάλης κλίμακας εμπειρική έρευνα σε μουσεία της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Μάλτας. Προγραμματίζεται η επέκταση της έρευνας σε άλλες μεσογειακές χώρες με επιτόπιες ερευνητικές δραστηριότητες και ανάλυση του περιεχομένου των οπτικοακουστικών εφαρμογών.
Δημοσιεύσεις
- Μπούνια, Α. και Νικονάνου, Ν. 2008. «Η κινούμενη εικόνα ως ερμηνευτικό μέσο στα μουσεία», στο Μπούνια, Α., Νικονάνου, Ν., Οικονόμου, Μ. (επιμ.), Η Τεχνολογία στην Υπηρεσία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Αθήνα, 363-372.
- Bounia, A., Nikonanou, N., Pitsiava, E., Tsekouras, G. 2009. “Evaluacion cuantitativa y cualitativa del uso de medios audiovisuales en museos mediterraneos: el estudio de caso de Espana”, Cesar Carreras Monfort (coordinador), Evaluacion TIC en el patrimonio cultural: metodologias y estudio de casos, Editorial UOC, 273-289.
Νίκη Νικονάνου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)& Αλεξάνδρα Μπούνια (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
2005-2011