Τίτλος
Φοιτητής/τρια
Επιβλέπων
Λέξεις κλειδιά: θεατροπαιδαγωγική, διαφορετικότητα, πολυτροπικά κείμενα, έρευνα-δράση, προσχολική ηλικία
Σύνδεσμος στη βιβλιοθήκη:
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/81203/26559.pdf?sequence=4&isAllowed=y
Μαρίνα Σωτηρίου
Μάρθα Κατσαρίδου
Στο πρώτο μέρος της εργασίας, επιχειρείται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση αρχικά αναφορικά μετη θεατροπαιδαγωγική και τη συμβολή της στην εκπαιδευτική διαδικασία και ακολούθως με το φαινόμενο της ξενοφοβίας, τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τουςπαράγοντες της εκπαίδευσης και της κοινωνίας και τον ρόλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσηςσε αυτό. Στη συνέχεια, προσεγγίζεται ο ρόλος της παιδικής λογοτεχνίας στην παρούσα μελέτη και συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στα σύγχρονα παραμύθια και στη διδακτική αξιοποίησή τους. Τέλος, διερευνάται η δημιουργική συνάντησητων πεδίων της θεατροπαιδαγωγικής, της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της παιδικήςλογοτεχνίας και σημειώνονται σχετικές μελέτες.
Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζεται η ερευνητική διαδικασία, η οποία αποτυπώνεται μέσω της εκπαιδευτικής παρέμβασης σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, που φοιτούν σε δημόσιο νηπιαγωγείο της Αθήνας. Η μέθοδος έρευνας που ακολουθήθηκε είναι η έρευνα-δράση και η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσα από τεχνικές που εξασφαλίζουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία, συνδυάζοντας τη μέθοδο της τριγωνοποίησης. Μέσα από την κριτική ανάλυση των ευρημάτων της εκπαιδευτικής παρέμβασης, παρατίθενται τα συμπεράσματα της έρευνας, τα οποία αναδεικνύουν τη σημαντική συμβολή της θεατροπαιδαγωγικής στην ευαισθητοποίηση και την ενδυνάμωση των παιδιών σχετικά με το φαινόμενο της ξενοφοβίας.
Λέξεις κλειδιά: Θεατροπαιδαγωγική, προσχολική ηλικία, παραμύθια-παιδικό βιβλίο, ξενοφοβία, διαπολιτισμικότητα
Σύνδεσμος στη βιβλιοθήκη:
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/81155/26511.pdf?sequence=4&isAllowed=y
Ελισσάβετ Πετούση
Μάρθα Κατσαρίδου
Στο θεωρητικό υπόβαθρο αφενός αναλύεται το πεδίο του θεάτρου στην εκπαίδευση, οι ορισμοί και οι ποικίλες μορφές του και παρουσιάζονται τα δομικά στοιχεία της θεατροπαιδαγωγικής, τα οποία ακολουθήθηκαν στην παρούσα έρευνα και αφετέρου προσεγγίζονται οι βασικές έννοιες της βίας και πιο συγκεκριμένα της ενδοσχολικής βίας, οι μορφές, τα χαρακτηριστικά και οι συνέπειές της καθώς και οι αρχές της παιδαγωγικής της ειρήνης. Το θεωρητικό πλαίσιο ολοκληρώνεται με ερευνητικά δεδομένα που επιτρέπουν συνδέσεις μεταξύ των δύο πεδίων, της ενδοσχολικής βίας και του θεάτρου στην εκπαίδευση.
Το δεύτερο μέρος της εργασίας επικεντρώνεται στην εκπαιδευτική παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε σε δημόσιο νηπιαγωγείο του Βόλου τη σχολική χρονιά 2020-2021. Αναλύεται η βασική ερευνητική μέθοδος που επιλέχθηκε, δηλαδή το κυκλικό μοντέλο της έρευνας δράσης, και διατυπώνεται ο σκοπός και τα ερευνητικά ερωτήματα της έρευνας. Ακολουθούν τα ευρήματα της παρέμβασης μέσα από την κριτική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από την άμεση παρατήρηση της ερευνήτριας και του κριτικού φίλου στο πεδίο της τάξης, τις σημειώσεις πεδίου, την καταγραφή ημερολογίου και τις προφορικές και γραπτές καταθέσεις των παιδιών. Στα συμπεράσματα της έρευνας αναδεικνύεται ο πολύτιμος ρόλος της θεατροπαιδαγωγικής ως μέσου ευαισθητοποίησης των νηπίων σε ζητήματα ενδοσχολικής βίας, τόσο ως προς την κατανόηση του φαινομένου όσο και ως προς την ανάπτυξη τρόπων αντιμετώπισής του.
Λέξεις κλειδιά: Θεατροπαιδαγωγική, ενδοσχολική βία, σχολικός εκφοβισμός, παιδαγωγική της Ειρήνης, προσχολική ηλικία
Σύνδεσμος στη βιβλιοθήκη:
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/58639/24526.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Αικατερίνη Θεοδώρου
Μάρθα Κατσαρίδου
Η παρούσα έρευνα εντάσσεται στο πεδίο της ιστορικής μάθησης και της Μουσειακής Εκπαίδευσης, και αφορά τη σύγχρονη προσέγγιση της Τοπικής Ιστορίας με επίκεντρο τα μουσειακά εκπαιδευτικά προγράμματα. Σκοπός της ήταν η εισαγωγή του πρώτου επιτραπέζιου εκπαιδευτικού παιχνιδιού δραστηριοτήτων το οποίο αναφέρεται σε ιστορικούς τόπους της πόλης στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Βόλου. Πρόκειται για το εκπαιδευτικό παιχνίδι «Στους δρόμους της Αντίστασης» του οποίου ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση αναπτύσσονται αναλυτικά. Τα συγκεκριμένο παιχνίδι εντάχθηκε στο ομώνυμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου το ακαδημαϊκό έτος 2013-14 και πραγματοποιήθηκε από ομάδες φοιτητών και μαθητών δημοτικού σχολείου. Τα δεδομένα που προέκυψαν μελετήθηκαν ποσοτικά και ποιοτικά για να οδηγήσουν σε θετικά συμπεράσματα για τα μαθησιακά αποτελέσματα της εφαρμογής του.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/49131/13956.pdf?seque…
Αναστασία Σωτηρίου
Ειρήνη Νάκου
Φοιτητής/τρια:
Δάφνη Σαραγιώτη
Επιβλέπων:
Ειρήνη Νάκου
Σκοπός της μελέτης ήταν να εντοπιστούν και να καταγραφούν τα έντυπα εκπαιδευτικά υλικά που χρησιμοποιούνται από τα Μουσεία της ευρύτερης περιοχής του Βόλου, και στη συνέχεια να αξιολογηθεί αν ο σχεδιασμός τους είναι βασισμένος σε παιδαγωγικά κριτήρια σχεδιασμού έντυπων εκπαιδευτικών υλικών. Στη μελέτη αξιολογήθηκαν συνολικά έξι έντυπα εκπαιδευτικά υλικά, τα οποία προέρχονται από τρία Μουσεία και έναν αρχαιολογικό χώρο. Η ανάλυση έγινε με βάση το σχήμα κριτικής αξιολόγησης σχολικών εγχειριδίων, των Ματσαγγούρα και Χέλμη (2003), το οποίο προσαρμόστηκε στις ανάγκες της μελέτης. Από την ανάλυση προέκυψε ότι τα έντυπα εκπαιδευτικά υλικά δεν είναι σχεδιασμένα με βάση κριτήρια σχεδιασμού εκπαιδευτικών υλικών. Ακολουθούν προτάσεις για τροποποίηση των έντυπων υλικών στα σημεία όπου κρίθηκε απαραίτητο με βάση την αξιολόγηση.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/42995/12539.pdf?sequence=2&isAllowed=y
Δάφνη Σαραγιώτη
Ειρήνη Νάκου
Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να διερευνήσει τη συνεισφορά των μουσειακών ιδρυμάτων στη συμπερίληψη των προσφύγων και μεταναστών, ως απόρροια του κοινωνικού τους ρόλου. Η απομάκρυνση των μουσείων από πρακτικές που παραδοσιακά απέκλειαν πολιτισμικά διαφοροποιημένες ομάδες από το χώρο τους και η εκ νέου προσέγγισή τους, μέσω χρήσης του διαπολιτισμικού διαλόγου, του πολιτισμού και της τέχνης, κρίνεται σήμερα αποφασιστικής σημασίας και λαμβάνει σημαντική θέση στην ατζέντα της σύγχρονης μουσειολογίας. Με βάση αυτή τη διαπίστωση και λαμβάνοντας υπόψη καλές πρακτικές συμπερίληψης προσφύγων/μεταναστών, που εφαρμόστηκαν σε ευρύτερο ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο, η συγκεκριμένη έρευνα εστιάζει στο έργο των τριών Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus). Συγκεκριμένα διερευνήθηκαν οι δράσεις τους – από το 2015 μέχρι και σήμερα- ως προς τον κοινωνικό τους ρόλο και τη συμπερίληψη προσφύγων/μεταναστών στην επικοινωνιακή, εκπαιδευτική και την ευρύτερη εκθεσιακή πολιτική που ακολουθούν, μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων με τις πέντε υπεύθυνες των Τμημάτων Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων των τριών Μουσείων. Διαπιστώθηκε ότι, τα τρία Μουσεία αντιμετωπίζουν σήμερα μια σειρά προβλημάτων που περιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τη δραστηριότητά τους. Ειδικότερα, το MOMus-MΣT είχε να επιδείξει περιορισμένο αριθμό δράσεων συγκριτικά με τα άλλα δυο. Η υποστελέχωση και η ανάγκη ενίσχυσής τους με εξειδικευμένο προσωπικό, η έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και οργανισμών, καθώς και η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης, είναι μερικά από τα προβλήματα που χρειάζεται άμεσα να επιλυθούν. Ωστόσο, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, κατορθώνουν και ενσωματώνουν στο σχεδιασμό των δράσεων/προγραμμάτων τους καλές πρακτικές, όπως ο διαπολιτισμικός διάλογος, η αξιοποίηση της τέχνης και του πολιτισμού, η διαμόρφωση ασφαλούς περιβάλλοντος έκφρασης και δημιουργίας, που εξασφαλίζουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την προσέγγιση και ενίσχυση της ενεργούς συμμετοχής των πολιτισμικά διαφοροποιημένων ομάδων.
Λέξεις- κλειδιά: Μουσεία, Κοινωνικός ρόλος, Συμπερίληψη, Πρόσφυγες/Μετανάστες, MOMus, Διαπολιτισμικός διάλογος, Κοινωνικός αποκλεισμός.
http://ikee.lib.auth.gr/record/320996/files/GRI-2020-28460.pdf
Κατερίνα Αραμπατζή
Νίκη Νικονάνου
Η παρούσα έρευνα μελέτησε μια κοινότητα γυναικών τρίτης ηλικίας κατά τη διάρκεια μιας συμμετοχικής δράσης συνδημιουργίας, η οποία μέσα από τη χρήση τεχνικών του μουσειακού θεάτρου καταλήγει στη δημιουργία μιας σύντομης θεατρικής παράστασης με αφορμή το μνημείο Αλατζά Ιμαρέτ. Ειδικότερα, διερευνήθηκε η συνολική αποτίμηση και τα χαρακτηριστικά της εμπειρίας της κοινότητας, τα μαθησιακά και κοινωνικά αποτελέσματα της δράσης, η σχέση της κοινότητας με το μνημείο καθώς και ο τρόπος ερμηνείας και προσέγγισης του. Πρόκειται για μια ποιοτική έρευνα και ειδικότερα για μια μελέτη περίπτωσης που συλλέγει τα δεδομένα της μέσω παρατήρησης και συνεντεύξεων ενώ τα αναλύει σύμφωνα με τη μέθοδο της θεματικής ανάλυσης. Η έρευνα στηρίζεται σε θεωρητικές προσεγγίσεις και πρακτικές εφαρμογές σχετικές με το συμμετοχικό μουσείο, τον κοινωνικό ρόλο των μουσείων, τη σχέση τους με τις επιμέρους κοινότητες και το μουσειακό θέατρο ως χρήσιμο εργαλείο στο πλαίσιο σύγχρονων μουσειακών πρακτικών. Τα ευρήματα της έρευνας επιβεβαιώνουν αποτελέσματα προγενέστερων ερευνών στο πεδίο και αναδεικνύουν την αξία διεξαγωγής αντίστοιχων δράσεων μέσα από τα πολλαπλά οφέλη τους στην κοινότητα και το άτομο.
Λέξεις κλειδιά: συμμετοχικό μουσείο, κοινότητα και μουσείο, μουσειοπαιδαγωγική, μουσειακό θέατρο
http://ikee.lib.auth.gr/record/320914/files/GRI-2020-28398.pdf
Έλενα Βισέρη
Νίκη Νικονάνου
Η παρούσα έρευνα μελέτησε εάν οι εκπαιδευτικές ψηφιακές εφαρμογές με ιστορικό περιεχόμενο σε ιστοσελίδες μουσείων ακολουθούν παραδοσιακές ή σύγχρονες προσεγγίσεις ως προς το μουσειολογικό υπόβαθρο, ως προς τον τύπο προσέγγισης της ιστορικής εκπαίδευσης, ως προς τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα και ως προς την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών. Η βασική υπόθεση ήταν ότι οι ψηφιακές εφαρμογές που περιλαμβάνονται σε ιστοσελίδες εθνικών και παραδοσιακών μουσείων θα χαρακτηρίζονται ως «παραδοσιακές» ως προς τις παραμέτρους που εξετάσαμε, ενώ εκείνες που προέρχονται από «μοντέρνα» ή «μεταμοντέρνα» ως προς το μουσειολογικό τους υπόβαθρο μουσεία θα διαθέτουν αντίστοιχα «μοντέρνα» ή «μεταμοντέρνα» χαρακτηριστικά. Μάλιστα διατυπώσαμε την υπόθεση ότι η «παραδοσιακή» τάση θα είναι πιο εμφανής στα ελληνικά Μουσεία σε αντιδιαστολή με αυτά του εξωτερικού. Για την ανάλυση των ψηφιακών εφαρμογών με βάση τα παραπάνω ερωτήματα σχεδιάστηκαν 4 αντίστοιχα Συστήματα Κατηγοριών Ανάλυσης. Η ανάλυση δεδομένων οδήγησε στην παρατήρηση ότι το μουσειολογικό υπόβαθρο των ψηφιακών εφαρμογών επηρεάζει τις υπόλοιπες παραμέτρους και ότι οι περισσότερες εφαρμογές που προέρχονται από εθνικά και παραδοσιακά μουσεία της Ελλάδας ακολουθούν κυρίως «παραδοσιακές» προσεγγίσεις, ενώ οι περισσότερες εφαρμογές μουσείων του εξωτερικού ακολουθούν «μοντέρνες» / «σύγχρονες» τάσεις. Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας υποστηρίζουν τη θέση ότι συχνά τα μουσεία και σε αρκετές περιπτώσεις τα ελληνικά δεν αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες των σύγχρονων τεχνολογιών για εκπαιδευτικούς στόχους, ενώ ένα υβριδικό περιβάλλον στο οποίο αξιοποιείται υψηλή τεχνολογία δεν οδηγεί απαραίτητα στην ουσιαστική συμμετοχή του χρήστη ούτε σε μια σύγχρονη προσέγγιση της διδασκαλίας του μαθήματος της ιστορίας.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/44630/13421.pdf?sequence=2&isAllowed=y
Μαρία Ρήνου
Ειρήνη Νάκου
Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στη δημιουργία εκπαιδευτικού πακέτου που περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό σε έντυπη και ψηφιακή μορφή με στόχο να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να οργανώσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του προγράμματος αποτελεί η προσπάθεια να εντάξει τις μουσικές πράξεις του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης ως μέσα δημιουργικής επαφής με τα έργα τέχνης του ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, καθώς και δραστηριότητες υλικού και αισθητικού περιεχομένου με ζωγραφική, χειροτεχνία, δραματοποίηση και παιχνίδια ρόλων. Το κεντρικό ερώτημα που διερευνάται στην εργασία είναι το αν και κατά πόσο οι μουσικές πράξεις του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης, μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές/-τριες κατά τη διαδικασία ολόπλευρης επαφής με τα έργα τέχνης του ζωγράφου. Επιπλέον, διερευνάται ο παράγοντας της κοινωνικής διάστασης της επίσκεψης και το κατά πόσο οι μαθητές επικοινώνησαν με την εμψυχώτρια, με τους συμμαθητές τους, με τους συνοδούς εκπαιδευτικούς, και με τα έργα τέχνης ως εργαλεία μάθησης, κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων του προγράμματος. Για να διερευνηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, καθώς και η καταλληλότητα των επιλεγμένων δραστηριοτήτων, μεθόδων, στόχων, εργαλείων και υλικών και η ανταπόκριση των μαθητών σε αυτά, υλοποιήθηκε μια πιλοτική εφαρμογή σε 22 μαθητές Πρώτης και Δευτέρας Δημοτικού. Συλλέχθηκαν δεδομένα με βιντεοσκόπηση καθώς και υλικό που δημιουργήσαν οι μαθητές/-τριες κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι μαθητές/-τριες συμμετείχαν ενεργητικά, αλληλεπιδρώντας δημιουργικά με τους συμμαθητές τους και με την εμψυχώτρια, ερχόμενα σε διάλογο και με τα έργα τέχνης καθ’ όλη τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος, τόσο στο σχολικό πλαίσιο όσο και στην Πινακοθήκη. Επίσης, οι μουσικές πράξεις του αυτοσχεδιασμού και της σύνθεσης εντάχθηκαν επιτυχώς στο σχεδιασμό του εκπαιδευτικού προγράμματος και δεδομένων των χρονικών περιορισμών, αποτέλεσαν μέσα δημιουργικής επαφής με τα έργα τέχνης του ζωγράφου. Τέλος, αξιολογήθηκαν μέσα από την πιλοτική εφαρμογή, η καταλληλότητα των στόχων, των μεθόδων, των υλικών και των εργαλείων που εμπεριέχονται στις δραστηριότητες του εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς και η ανταπόκριση των μαθητών σε αυτά. Σημαντικό θεωρείται ότι προέκυψαν αναπροσαρμογές του υλικού και με βάση τα αποτελέσματα, οργανώθηκε η τελική του μορφή, η οποία περιλαμβάνεται στο εκπαιδευτικό πακέτο.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/45786/14572.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Αγγελική Γιαννοπούλου
Νίκη Νικονάνου
Τα μουσεία λόγω του κοινωνικού και εκπαιδευτικού τους ρόλου παράγουν ή δανείζουν εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνεται στους μαθητές ή στους εκπαιδευτικούς και αποτελεί μια μορφή επικοινωνίας. Η παρούσα εργασία ασχολείται με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικού πακέτου για το Διαχρονικό μουσείο Λάρισας, με σκοπό την άρτια ενημέρωση και ενίσχυση των εκπαιδευτικών προκειμένου να ετοιμάσουν μια επίσκεψη με τους μαθητές τους στο μουσείο. Να υλοποιήσουν δραστηριότητες τόσο κατά την επίσκεψή τους στο μουσείο όσο και στη σχολική τάξη. Το εκπαιδευτικό πακέτο αξιοποιεί τις ιδιαιτερότητες της μουσειακής εκπαίδευσης, δηλαδή της μάθησης μέσα από τα αντικείμενα, συνδέοντας τη μάθηση με την έμπνευση και την ψυχαγωγία. Οι μαθητές μέσα από ποικίλες δραστηριότητες, βιωματικά παιχνίδια, παιχνίδια εξερεύνησης, παιχνίδια ρόλων, ανακαλύπτουν το μουσείο, έρχονται σε επαφή με τα εκθέματα, πειραματίζονται και αποκτούν εμπειρίες.
Λέξεις κλειδιά: μουσείο, μουσειοπαιδαγωγική, εκπαιδευτικό πακέτο, δραστηριότητες, μάθηση, εκθέματα, ανακάλυψη, ψυχαγωγία
Ευαγγελία Ταμπούρα
Νίκη Νικονάνου
Η ιστορία μιας πόλης παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των ίδιων των κατοίκων αλλά και οι ίδιοι οι κάτοικοι είναι αυτοί που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό των τρόπο με τον οποίο η πόλη στέκεται ανάμεσα στις υπόλοιπες, προσπαθώντας να δείξει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Πέρα από τους κατοίκους, όμως, υπάρχουν και τα κτίρια της, τα οποία επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ταυτότητά της και τη φυσιογνωμία της. Μέσα από την παρατήρηση και μελέτη της ιστορία των κτιρίων μιας πόλης, μπορεί να φανεί και η ιστορική εξέλιξη της ίδιας και έτσι κάτοικοι και επισκέπτες μπορούν να μάθουν την ιστορία της. Τα Μουσεία των Πόλεων, είναι αυτά, τα οποία στις ημέρες μας μπορούν να βοηθήσουν στο να αναδειχθεί η τοπική ιστορία αυτών με προφορικές μαρτυρίες αλλά και με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών και ειδικά του κινητού τηλεφώνου μπορεί να οδηγήσει στην ιστορική αυτή εξερεύνηση με τρόπο δημιουργικό αλλά και εναλλακτικό ταυτόχρονα, αφού ξεφεύγει από τα στενά όρια μιας απλής ξενάγησης στην πόλη. Τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα (smartphones) σε συνδυασμό με κατάλληλες εφαρμογές, μπορούν να γίνουν οι προσωπικοί ξεναγοί των επισκεπτών και των κατοίκων της πόλης, μέσω μιας ψηφιακής ξενάγησης σε αυτήν, που θα περιλαμβάνει ως σταθμούς διάφορα σημαντικά και ιστορικά σημεία της. Έτσι η ιστορική γνώση, μπορεί να αποκτηθεί με έναν διαφορετικό τρόπο, συμμετοχικό, δημιουργικό και ενεργητικό. Ο Βόλος, ως πόλη με πλούσια βιομηχανική ιστορία, έχει σημαντικά ιστορικά κτίρια, τα οποία είναι άξια μελέτης και μπορούν να ενταχθούν σε μια ψηφιακή ξενάγηση, με στόχο την επαφή με την ιστορία της πόλης μέσω των κτιρίων της. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των κτιρίων, είναι αυτές που δίνουν μια διαφορετική οπτική στην επαφή με την πόλη. Χρησιμοποιούνται προφορικές μαρτυρίες κατοίκων (από το Μουσείο της Πόλης αλλά και από τη δική μας έρευνα) εκτός από απλή παράθεση πληροφοριών. Στόχος είναι να αναδειχθούν οι διαφορετικές χρήσεις των κτιρίων στο παρελθόν και στο παρόν αλλά και να διερευνηθεί αν το κινητό τηλέφωνο ενίσχυσε τη γνώση των κατοίκων για την ιστορία της πόλης τους.
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/49995/19245.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Αθανάσιος Μπάρδας
Νίκη Νικονάνου
Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο μεταπτυχιακών σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Αγωγής, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πραγματεύεται την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και συγκεκριμένα τον συμμετοχικό σχεδιασμό μιας μουσειοσκευής για το Εντομολογικό Μουσείο Βόλου, ο οποίος βασίστηκε σε ιδέες παιδιών προσχολικής ηλικίας. Ο μεθοδολογικός σχεδιασμός της έρευνας ακολουθεί τη μελέτη περίπτωσης ενώ η παραγωγή της μουσειοσκευής ακολουθεί τη μέθοδο της αξιολόγησης, δίνοντας ιδιαίτερη βάση στο στάδιο της προκαταρκτικής και διαμορφωτικής αξιολόγησης. Πρόκειται για μια μέθοδο που βοηθάει τα μουσεία να ανταποκριθούν στις ανάγκες του κοινού τους. Ο τίτλος της μουσειοσκευής είναι «Έντομα παντού» και σχεδιάστηκε με τη συμμετοχή συνολικά 15 παιδιών προσχολικής ηλικίας, τα οποία αποτελούσαν και το δείγμα της έρευνας. Η έρευνα χωρίστηκε σε δυο στάδια. Στο πρώτο στάδιο συμμετείχαν 8 παιδιά ενώ στο δεύτερο 7 παιδιά. Στόχος της μουσειοσκευής είναι η συμβολή της στην ανάπτυξη δημιουργικότητας των παιδιών, στη δημιουργία ευκαιριών επαφής τους με τη φύση και ιδίως τα έντομα και στη μετάδοση της γνώσης μέσω βιωματικών και παιγνιωδών τρόπων αποτελώντας ένα σημείο σύνδεσης μεταξύ του μουσείου και του σχολείου. Η ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε αρχικά τρόπους ανταπόκρισης των παιδιών κατά την επαφή τους με έντομα στο κοντινό τους περιβάλλον. Έπειτα,_ εντόπισε πως παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να ανταποκριθούν θετικά και ενεργά στον συμμετοχικό χαρακτήρα σχεδιασμού μιας μουσειοσκευής, ενώ παράλληλα είναι ικανά για την αξιολόγηση ενός υλικού που άπτεται των ενδιαφερόντων τους. Φάνηκε λοιπόν, πως τα παιδιά ανέπτυξαν συναισθήματα αλλά και ένα αίσθημα προστασίας απέναντι στα έντομα. Ακόμη, τα ίδια τα έντομα φάνηκε να οδηγούν τα παιδιά σε χρήση των αισθήσεών τους. Συνολικά τα παιδιά, αν και μικρής ηλικίας πρότειναν ποικίλες ιδέες αναφορικά με το περιεχόμενο της μουσειοσκευής, οι οποίες αφού πήραν σάρκα και οστά μέσα από τη δημιουργία της, αξιολογήθηκαν θετικά πάλι από παιδιά ίδιας ηλικιακής ομάδας με ιδιαίτερα ενεργό τρόπο.
Δέσποινα Δούκα
Νίκη Νικονάνου
Χάρις Χάσουλα
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η διαδικασία παραγωγής ενός μουσικοπαιδαγωγικού υλικού που στόχο και σκοπό έχει να εξοικειώσει τα παιδιά προσχολικής και Α’ σχολικής ηλικίας με μουσικές έννοιες, μέσα από ένα παιγνιώδη τρόπο. Παρουσιάζεται επίσης το θεωρητικό υπόβαθρο στο οποίο εδράζεται αυτή η προσέγγιση. Το υλικό περιλαμβάνει ένα μουσικό παραμύθι που συνοδεύεται και με προτεινόμενες δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες αυτές στοχεύουν σε μια δημιουργική παρακίνηση προς μία βιωματική προσέγγιση της μουσικής. Η εργασία περιλαμβάνει τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται μια προσέγγιση του ορισμού της μουσικής και της δημιουργικότητας. Στο δεύτερο μέρος γίνεται αναλυτική παρουσίαση της κατασκευής και των στόχων του μουσικοπαιδαγωγικού υλικού, και στο τρίτο μέρος παρατίθενται οι προβληματισμοί γύρω από τους τρόπους εφαρμογής ενός τέτοιου υλικού. Η εργασία ολοκληρώνεται με το παράρτημα στο οποίο παρουσιάζεται ολόκληρο το υλικό.
Κατερίνα Βασδέκη
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Το λάθος είναι ένα σύνθετο φαινόμενο με πολλές διαστάσεις. Η παρούσα εργασία εστιάζει στην βίωση και κατανόηση της έννοιας του λάθους στα πλαίσια της εκμάθησης μουσικών οργάνων της ευρωπαϊκής, έντεχνης παράδοσης. Η ανάγκη διερεύνησης προκύπτει από το αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από την εκπαιδευτική αξία του λάθους που εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια αλλά και από το ότι το λάθος μέσα στα πλαίσια της τέχνης είναι μια έννοια αμφιλεγόμενη, καθώς στις δημιουργικές δραστηριότητες παίζει σημαντικό ρόλο και ο παράγοντας του γούστου και γενικότερα της υποκειμενικής θεώρησης της τέχνης και της δημιουργίας της. Ωστόσο στην περίπτωση της μουσικής παρατηρείται το παράδοξο ο όρος «λάθος» να κατέχει περίοπτη θέση. Η μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας καταδεικνύει την πολυπλοκότητα που παρουσιάζει αυτός ο όρος στο συγκεκριμένο πλαίσιο, εν τούτοις δεν υπάρχουν έρευνες που να ασχολούνται με τη διερεύνησή του. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να κατανοήσει πώς οι μαθητές βιώνουν αλλά και πώς αντιλαμβάνονται το λάθος μέσα στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Για τους σκοπούς της έρευνας διενεργήθηκαν 30 ημι-δομημένες συνεντεύξεις με μαθητές που διδάσκονταν κάποιο μουσικό όργανο της ευρωπαϊκής, λόγιας παράδοσης. Από τις αναλύσεις, για τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν οι αναλυτικές στρατηγικές της θεμελιωμένης θεωρίας, προέκυψε η κεντρική κατηγορία «αμφισημία, απαλοιφή και αποδοχή», που συνοψίζει τα ευρήματα της παρούσας έρευνας και απαντάει συνολικά στα ερευνητικά ερωτήματα, και έξι επιμέρους κατηγορίες που επεξηγούν με λεπτομέρεια την παραχθείσα θεωρία: (1) αμφισημία, (2) δυσκολίες προσδιορισμού του λάθους, (3) «εξουσίες», (4) προσέγγιση, (5) ευθύνη και (6) το «φορτίο» του λάθους. Τα ευρήματα της έρευνας, που θεωρούνται πρωτότυπα, καταδεικνύουν ένα μοντέλο διαρκούς επαναπροσδιορισμού της έννοιας του λάθους από τους μαθητές, καθώς και έναν τρόπο βίωσης που συνοψίζεται στην ενοχοποίησή του, στην προσπάθεια απαλοιφής και αποφυγής του μέσω της μίμησης ενός «σωστού» προτύπου και τέλος στην αποδοχή του ως αναπόφευκτο στοιχείο της εκμάθησης μουσικής. Τα ευρήματα δημιουργούν μια βάση για περαιτέρω προβληματισμό και διερεύνηση γύρω από τη συγκεκριμένη θεματική περιοχή.
Λέξεις κλειδιά: Λάθος, μουσική εκπαίδευση, μουσική, ενόργανη μουσική, μουσικό όργανο, εκτέλεση.
Αφροδίτη Μιχαηλίδη
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Τα σύγχρονα μουσεία πλέον αναζητούν όλο και περισσότερους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους να επικοινωνήσουν με το κοινό και να προσελκύσουν καινούργιες ομάδες επισκεπτών. Ακόμη επιχειρούν να βγουν έξω «από τα τείχη τους» μέσω προγραμμάτων προσέγγισης. Ένα είδος αυτών των προγραμμάτων που ανήκει στις μορφές της έμμεσης επικοινωνίας σύμφωνα και με τη Νικονάνου (2010: 94-95) αποτελούν οι μουσειοσκευές. Δηλαδή βαλίτσες ή κουτιά που δανείζονται σε σχολικές τάξεις ή σε άλλους φορείς και περιέχουν πέρα από το εποπτικό/πληροφοριακό υλικό, παιχνίδια, αλλά και αντίγραφα αυθεντικών αντικειμένων και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και αυθεντικά αντικείμενα. Στο πλαίσιο διπλωματικής εργασίας επιχειρήθηκε ο σχεδιασμός αντίστοιχου υλικού, δηλαδή μιας μουσειοσκευής με θεματικές ενότητες που ανασυνθέτουν πτυχές της ζωής στην αρχαία Μακεδονία. Επίσης κρίθηκε απαραίτητη η καταγραφή της ελληνικής εμπειρίας σε σχέση με το σχεδιασμό και την υλοποίηση μουσειοσκευών. Συνολικά παρουσιάζονται στοιχεία για 102 μουσειοσκευές που προέρχονται από 29 μουσεία και φορείς της ελληνικής επικράτειας. Έγινε προσπάθεια να κατηγοριοποιηθούν τα μουσεία και οι φορείς αυτοί ανάλογα με την ονομασία τους και το περιεχόμενο των συλλογών τους. Στο πλαίσιο της εργασίας περιγράφεται ο σχεδιασμός της μουσειοσκευής, παρουσιάζονται οι θεματικές ενότητες της μουσειοσκευής οι οποίες βασίζονται στις εκθεσιακές ενότητες της μόνιμης έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης «Η Μακεδονία από τον 7ο π.Χ. αιώνα ως την ύστερη αρχαιότητα». Ακολουθούν οι αρχές σχεδιασμού της και οι προτάσεις για την εκπαιδευτική αξιοποίησή της.
Ευμορφία Τσιαμάγκα
Νίκη Νικονάνου
Η κατασκευή του Μετρό της Αθήνας αποτελεί αναμφισβήτητα ένα σπουδαίο έργο για την πόλη των Αθηνών, αφού γεννήθηκε με κύριο στόχο να συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της πόλης. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που κάνει το συγκεκριμένο έργο μοναδικό, είναι ότι μέσα από την ολοκλήρωση της μεγαλύτερης αρχαιολογικής ανασκαφής, που έχει λάβει, έως σήμερα, χώρα στο αθηναϊκό υπέδαφος, αποκαλύφθηκαν νέα ευρήματα, τα οποία αναθεωρούν, ανασκευάζουν και συμπληρώνουν την ήδη υπάρχουσα εικόνα για την Ιστορία της πόλης. Η μεγάλη αξία αυτού του έργου έγκειται, επίσης, στο γεγονός ότι η νέα αυτή γνώση προσφέρθηκε, άμεσα, σε όλους μέσω της δημιουργίας μόνιμων μουσειακών εκθέσεων στους σταθμούς, με ευρήματα από τις ανασκαφές. Εκτός, όμως, από τις εκθέσεις αρχαιοτήτων σημαντική θεωρείται και η προσπάθεια Αισθητικής Πλαισίωσης των σταθμών του Μετρό με έργα σύγχρονων ελλήνων καλλιτεχνών.Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τις στάσεις και τις αντιλήψεις του κοινού για τις μόνιμες μουσειακές εκθέσεις, σε πέντε σταθμούς του Μετρό της Αθήνας, Σύνταγμα, Μοναστηράκι, Ακρόπολη, Ευαγγελισμό και Αιγάλεω. Για τη διερεύνηση του θέματος, επιλέχθηκαν, ως δείγμα, 194 επισκέπτες/ επιβάτες των μόνιμων εκθέσεων, καθώς και 234 μαθητές/ τριες της, Α΄ και της Β΄ τάξης Γυμνασίου, δυο Δημόσιων Σχολείων στην περιοχή της Αθήνας. Μέσα από την παρούσα έρευνα, έγινε σαφές, ότι το κοινό έχει αποδεχτεί με πολύ θετικό τρόπο, την ιδέα έκθεσης αρχαιοτήτων και έργων σύγχρονής ελληνικής τέχνης, στους σταθμούς. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν, τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά στοιχεία, του ερμηνευτικού σχεδιασμού των μόνιμων εκθέσεων και έθεσαν ζητήματα επανασχεδιασμού και βελτίωσης, της επικοινωνιακής και εκπαιδευτικής πολιτικής που εφαρμόζεται στους εκθεσιακούς χώρους του Μετρό της Αθήνας.
Ρεμπούτσικα Ειρήνη
Ειρήνη Νάκου
Η παρούσα εργασία μελέτησε τη μουσειακή εκπαίδευση σε σχέση με το σχολείο. Διερεύνησε τις αντιλήψεις και στάσεις των μαθητών για το μουσείο, και εξέτασε την αποτελεσματικότητα εφαρμογής συγκεκριμένων μουσειοπαιδαγωγικών δράσεων σε επιλεγμένο δείγμα μαθητών Δημοτικού. Στόχος της ερευνητικής αυτής μελέτης, ήταν να δειχθεί, το εάν, με την εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος, που αποσκοπεί στη γνωριμία των μαθητών/τριών με τον τρόπο που το μουσείο στήνεται και λειτουργεί, (χρησιμοποιώντας ως εργαλεία τις νέες τεχνολογίες και την επιμέλεια έκθεσης), μπορεί να αλλάξουν στάσεις και στερεοτυπικές αντιλήψεις, που ενδεχομένως επικρατούν στους μαθητές για τα μουσεία. Το θεωρητικό μέρος, στο οποίο βασίστηκε η ερευνητική εργασία, κινείται με βασικό άξονα την εξέλιξη της σχέσης μουσείου-σχολείου, τις δράσεις και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εφαρμόζονται στο πλαίσιο αυτό. Με βάση τις έρευνες που γίνονται από τα μουσεία διεθνώς, διαμορφώθηκαν οι κατηγορίες των στάσεων και αντιλήψεων για τα μουσεία και τη μουσειακή εμπειρία που εμφανίζονται να επικρατούν στο ευρύτερο κοινό.
Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος, υποστηρίζουν τη δυνατότητα αλλαγής στερεοτυπικών αντιλήψεων των μαθητών με συγκεκριμένες μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα συστηματική ένταξης της μουσειακής εκπαίδευσης στο σχολικό πρόγραμμα, ως μέρος μίας ευρύτερης πολιτισμικής αγωγής.
Γράψα Ιωάννα
Ειρήνη Νάκου